NIA KRESTOMATIO

LUDOVIKO ZAMENHOF

La Espero

En la mondon venis nova sento,

Tra la mondo iras forta voko;

Per flugiloj de facila vento

Nun de loko flugu ĝi al loko.

Ne al glavo sangon soifanta

Ĝi la homan tiras familion:

Al la mond´ eterne militanta

Ĝi promesas sanktan harmonion.

Sub la sankta signo de l´espero

Kolektiĝas pacaj batalantoj,

Kaj rapide kreskas la afero

Per laboro de la esperantoj.

Forte staras muroj de miljaroj

Inter la popoloj dividitaj;

Sed dissaltos la obstinaj baroj,

Per la sankta amo disbatitaj.

Sur neŭtrala lingva fundamento,

Komprenante unu la alian,

La popoloj faros en konsento

Unu grandan rondon familian.

Nia diligenta kolegaro

En laboro paca ne laciĝos,

Ĝis la bela sonĝo de l´homaro

Por eterna ben´ efektiviĝos.

Ho, mia kor´

Ho, mia kor´, ne batu maltrankvile,

El mia brusto nun ne saltu for!

Jam teni min ne povas mi facile,

Ho, mia kor´!

Ho, mia kor´! Post longa laborado

Ĉu mi ne venkos en decida hor´!

Sufiĉe! trankviliĝu de l´batado,

Ho, mia kor´!

BENCIONO BERIN

Esperanto

dediĉita al novaj geesperantistoj

— Kial,— oni min demandis,—

Esperanto logas vin,

Ke vi lernas ĝin konstante

Kun fervoro kaj sen fin´?

— Mi ĝin lernas kun fervoro,—

Mia estis la respond´,—

Ĉar mi volas, ke la paco

Regu en la tuta mond´,

Ĉar deziras mi, ke falu

Lingvaj baroj inter ni,

Ke kunligu la popolojn

Unu frata famili´.

Estas ĝi mirinda lingvo.

Servas nun ĝi kiel pont´,

Kunliganta diverslandajn

Homojn en la tuta mond´.

Ja ne sola en la mondo

Mi fervore lernas ĝin.

Lernas ĝin kaj eĉ ellernis

Hindo, polo, svedo, ĉin´…

Strebas mi renkonti ilin

Iam, kiel fraton frat´,

Kaj manpremi, ĉirkaŭpreni

Kun fidela am´ kaj ŝat´.

Lingva, rasa diferenco,

Ke ne staru inter ni,

Ke sincere kaj intime

Fluu la konversaci´.

Jen pro kio Esperanto

Tiel forte logas min,

Ke mi lernas ĝin konstante

Kun fervoro kaj sen fin´.

Pli bone

Pli bona estas eta

Kabano el argil´,

Ol orpalacoj nubaj

El revoj kaj lunbril´.

Pli bone estas havi

En poŝo groŝojn kvar,

Ol sur la kap´ arĝenton

Kaj oron en dentar´.

Pli bonaj estas pikoj

De sangavida kul´,

Ol ursaj bonintencaj

Komplezoj de stultul´.

Pli bone min ataku

Ĥoler´, kancer´, aŭ pest´,

Ol devus mi kunloĝi

Kun dupieda best´.

Pli bone estas flugi

Kaj ŝvebi en aer´,

Ol flugi tra l´ŝtuparo

Kolrompe al la ter´.

Pli bone estas vivi

Sur insulet´ sen hom´,

Ol inter multaj homoj

Sin senti Robinzon´.

Adam Paŭlukavec

Bedaŭrinde…

Bedaŭrinde mi vin renkontis,

Bedaŭrinde ekamis mi vin,

Bedaŭrinde saluti vin hontis

Kaj nun devas bedaŭri sen fin´.

Bedaŭrinde mi tute hazarde

Al alia edziĝis knabin´.

Bedaŭrinde mi flame kaj arde

Daŭre amas, amegas nur vin.

Bedaŭrinde nun, kiam brakumas

En la lito min mia edzin´,

Vi aperas al mi kaj eklumas…

Por turmento ne lasu plu min!

Bedaŭrinde vi min persekutas,

Kaj en sonĝ´ ofte vokas mi vin.

Tiam vi ne aperas, vi mutas,

Por malĝoju jam mia edzin´.

— Kiun ĉiam en sonĝo vi vokas?—

Ŝi demandas fojfoje kun trist´.

Mi koleron obstine sufokas

Kaj silentas pri vi kun persist´.

Bedaŭrinde mi faris eraron:

Ne aliris, ne diris pri am´.

Nun rikoltas mi vivan koŝmaron,

Pri nenio esperas mi jam.

Se mi dirus al vi pri amsento

Kaj pri vundo profunda en kor´,

Ĉu ricevus mi vian konsenton

Aŭ vi pelus fiere min for?

Bedaŭrinde ne scias mi veron,

Ĉu ĝojigus vi min per favor´…

Tutegale min ronĝas sufero,

Tutegale min mordas dolor´.

Malami ne povis!

Forlasi!

Forami!

Forgesi!

Por ĉiam el kor´ mia for!

Forlasis.

Foramis.

Forgesis.

Nur vundo postrestis en kor´.

Ekĝoji!

Ekkanti!

Ekfesti!

Kaj vivi en bona humor´!

Ekĝojis.

Ekkantis.

Ekfestis.

Sed restis en koro dolor´.

Reveni!

Revidi!

Reaŭdi! —

Sopiras anima profund´.

Revenis.

Revidis.

Reaŭdis.

Denove salita la vund´.

Malĝoji!

Malami!

Malbeni!

Trankvila nur restu anim´!

Malami —

Ne povis.

Malbeni —

Ne povis.

Malĝoji nur restis kutim´.

VLADIMIR DANILOV

La viktimoj de stalinismoal la posteuloj

De vi longe kaŝis perfidaj gvidantoj la veron,

Vin oni trinkigis per trosukerita venen´.

La Revolucio!.. Ni preskaŭ jam perdis esperon,

Ke iam ĝojigos nin via subita reven´…

Nin oni mortigis, sed kriis ni: «Vivu Stalino!

Li ĉion komprenos! Li pensas pri ĉiu el ni!..»

«La patro» silentis… Ni kuŝis en verda ravino

Kun kuglo gepatra en la «malamika» krani´…

Kaj nun el-sub tero ni aŭdis vin, ho posteuloj,—

Denove triumfas en nia Patrujo la ver´!

Kaj ploras pro ĝojo malvivaj, malplenaj okuloj,

Kaj flustras ni: «Dankon pro tio al vi!» el-sub ter´.

Memore al ni monumentojn starigas vi, karaj,

En librojn, en kantojn zorgeme enskribas vi nin…

Ni estas trankvilaj: trapasis jam tagoj malklaraj,—

Ja el sia ĉerko ne povas ekstari Stalin´…

Ĝin glutu por ĉiam de l´homa forgeso abismo,

Por eĉ lian tombon nenie plu vidu rigard´!

…Ho kia feliĉo, ke iras ni al komunismo

Kun vi, posteuloj, sub la leninista standard´.

Ĉu vere?..

Kaŝiĝis en via tereno stroncio,

Sed kreskas kaj spiko kaj floro…

Ĉu vere ne mortos vi, Belorusio,

Cejana feliĉo de l´koro?

Ĉu vere, ke ni pro diversaj malsanoj

Ne devas perei sen spuroj?

Ĉu vere, l´infanoj de niaj infanoj

Ne iĝos mutantoj teruraj?

Ĉu vere, ke longe vin niaj okuloj

Admiros, ho Pripjatj-rivero?

Ĉu vere, transdonos al ia posteuloj

Ni l´kanton pri «Zorka Venera»[1]?

Ĉu vere, de niaj ĝardenoj aromoj

Ne havos venenon? Ĉu vere,

Ke plagon la saman ne spertos la homoj

Ĝis ili ekzistos surtere?..

  1. Rimarko: «Zorka Venera» (Esperantlingve: «Stelo Venuso») estas populara belarusa popola kanto, vortoj de la belarusa poeto-klasikulo Maksim´ Bahdanoviĉ.

LUDMILA SILNOVA

Hirundo

Mi estas hirundo, la nigra hirundo!

Malbone mi iras sur tero,

Sed povas ekflugi dum unu sekundo,

Manovras kun lert´ en aero.

Mi estas hirundo, la simpla hirundo!

Kaj skulptas mi mian nesteton

El koto, pajleroj kaj lano de hundo,

Kaj nutras malgrandajn birdetojn.

Mi estas hirundo! Ansera fiero

Neniam vastigas la bruston,

Eĉ se mi posedas antikvan misteron,

Mi ja orakolas nimbuson.

Mi estas hirundo…

Tankaoj

  1. Krepusko. Arbo,

Ŝutkovrita de prujo

Blanka, malvarma.

Paruo sidas sur ĝi.

Ho, izoleco mia!

  1. Printempo. Urbo.

Mar´ malproksime estas.

Kial ĉi tie

Vento tolaĵon same,

Kiel velojn, disblovas?

  1. Verŝita parfum´.

Blanka popla lanugo.

Belaj virinoj

Vagas sur urbaj stratoj.

Ŝuoj kalkulas tempon.

  1. Tankaoj el Land´

De Superiranta Sun´!

Invad´!.. Surprize

Kvazaŭ karan kukolon

En la versoj mi aŭdas.

  1. Fin´ de jarcento.

Pompe paduso floras.

Kun maltrankvilo

Mi pririgardas Landon

De Subiranta Suno.

  1. Ho patrolando!

Jen ĉerizarbo floras

Ĉe ligna baril´…

La subiranta suno

Akvon de lag´ ruĝigas.

  1. Estas krepusko.

Korvo sidiĝis manĝi

Sur ĉerizarbo.

Sun´ okcidente estas.

Mi staras apud fenestr´.

  1. Super Polesi´

Cikoni´ blanka flugas…

Belorusio,

Bela Rusio mia!

Ĉu Hirosim´ ci estas?

  1. Ĉiuj objektoj

Havas nur singularon

En strof´ de tanka´.

Orienta saĝeco!

Ĉu ni ankaŭ konceptos?

  1. …Sed tamen varme!

Sun´ en ĉielo penas

Kiel mastrino

En kuirejo. Viroj

En gastsalon´ diskutas.

  1. En blua ĉiel´

Mevo de la espero

Ŝvebas refoje.

Maten´? Tagmez´? Aŭ krepusk´?

Kiu respondi povas?

  1. Maro. Nebulo.

Sun´ elrigardi volas.

Elporti ilojn

Ondoj de la progreso —

Kaj forviŝas surskribojn.

IGOR BELJAKOVSKI

Aŭtuna versaĵo

Nebulas pluve la mateno frua,

La birdoj plu ne kantas en la kort´.

Alvokas min, alvokas strato brua.

Aŭtun´ alvenis, staras ĉe la pord´.

Ekregis la aŭtuno ne subite,

Atendis longe, preparante sin,

Kaj kolorigis la foliojn. Spite

Rezistis la somero kun obstin´.

Kunportis la aŭtun´ al mi doloron,

Miraĝojn dolĉajn, tremon en anim´.

Kaj vane mi gardadis mian koron:

Ja kontraŭ am´ ne batalemas mi.

TRADUKOJ EL LA belarusa LINGVO

FRANCYSKO SKARYNA

(granda belarusa klerigulo-humanisto, proksimume 1490proksimume 1541)

Kiel de sia naskiĝo la bestoj, vagantaj tra dezerto, trovas siajn kavojn; la birdoj, flugantaj en aero, scias siajn nestojn; la fiŝoj, naĝantaj en maroj kaj riveroj, sentas siajn profundejojn; la abeloj kaj similaj al ili defendas siajn ujojn, tiel ankaŭ la homoj, kie ili naskiĝis kaj elnutritaj estas laŭ bonvolo de Dio, al tiu loko ili grandan amon havas.

El la malnova belarusa lingvo: Adam Paŭlukavec.

JAN ĈAĈOT

(1796—1847)

Gis la sun´ leviĝos…

Gis la sun´ leviĝos,

Roso malhelpetas;

Mave, se frapbati

Bienestro pretas.

Bienulo nia!

Estu tiel bona,

Bienestron trovu,

Kiu ne bastonos.

Kiu nin turmentas,

Nenie li ĝenas:

Groŝon al vi donas

Kaj du al si prenas.

El la belarusa: tradukis Adam Paŭlukavec.

PAULUK´ BAHRYM´

(1813proksimume 1890)

Ludu, knabo…

Ludu, knabo, mi admonas,

Je cimbal´, je violono,

Kaj mi uzos la blovtubon,

Forlasante Kroŝin-urbon.

En la urb´ riĉul´ severas,

L´ patro mortis en mizero,

La fratin´, la panjo ploras.

Kian iri vojon foran?

Kien iri? Dio mia!

Iros mi en mondon fian,

Lupfantomo iĝos plore,

Rerigardos mi angore.

Estu sana, panjo kara!

Se vi naski ne erarus,

Se vi nutri min avarus,—

Vojo via estus klara!

Se naskiĝus mi vulturo,

Se la mastro ne plezurus:

Li ne prenus al servuto

Kaj ne igus min rekruto.

Sed paŝtist´ ne longe resti

Kaj rekrut´ penige esti.

Maturiĝi mi do timas —

Kien mi, povrul´, pilgrimos?

Kial vi, verspert´, hezitis,

Sidi vi sur mi evitis?

Por mi estu ne tro granda,

Nur de l ´patra ĉar´ ĝis rando.

El la belarusa: Adam Paŭlukavec.

KASTUSJO KALINOŬSKI (1838—1864)

Marinjo nigrabrova, mia karulino!

Kie ja perdiĝis via sort´-destino?

Ĉio pasis, pasis, kvazaŭ eĉ ne estis,

Nur maldolĉa sento en animo restis.

Se pro nia vero Di´ komencis puni,

Antaŭ juĝ´ eterna nin starigis kune,

Ni pereu vane, sed ne lasu veron,

Restu sen feliĉo, sed kun ver´, libero!

Vi ne plendu, Manjo, je terura sorto

Kaj akceptu punon Dian vi senvorte.

Se vi ne forgesos en preĝo min voki,

Mi ne preterlasos al vi reciproki.

Estu do vi sana, ho Popol´ despera!

Kaj vivu en feliĉo, vivu en libero.

Ekmemoru iam vi pri Jasjo via,

Kiu ja pereis por ver´ kaj bon´ nacia.

Kaj kiam la vortojn sekvos la afero,

Tiam vi batalu por la ver´ fiere,

Ĉar nur kun la vero en soci´ konsente

Vi, popol´, atingos oldecon kontente.

Elbelarusigis Adam Paŭlukavec.

Rimarko: Transdonante la versaĵon el la malliberejo eksteren, K. Kalinoŭski estis devigita uzi alegorian personaĵon de Marinjo, sub kiu li komprenis Belarusion kaj belarusan popolon.

MAKSIMO BAHDANOVIĈ (1891—1917)

En fremdlando

Belegaj ĉirkaŭe jen kreskas la floroj.

Malĝoja promenas mi, eksterlandan´,

Kaj vidas — salutas per kap´ blukolora

El ombro min nia ŝatata cejan´.

Apenaŭ videbla en ĉi-valo bela,

Ĝi flustras malgaja kun tristo al mi:

«Memoru ni iom en land´ sunĉiela

Pri nia malriĉa patrujo, amik´.»

1908

Tradukis el la belarusa lingvo Adam Paŭlukavec.

Amatoroj pri serĉado

Inter pagoj flaviĝitaj

En la libro forgesita

De folioj el pasint´,—

Trarigardu volumeton:

Mi sekigis sur papero

Florojn, kiuj estis freŝaj,

De sinceraj pens´ kaj sent´.

Tradukis Adam Paŭlukavec.

JANKA KUPALA

(1882—1942)

Kanto

Suno subiras, kaj ombro kompilis

Densan nebulan kurtenon,

Venu, knabino, venu, amata,

Venu al mi en ĝardenon.

Kantos tilioj al ni per folioj,

Kune feliĉaj ni sidos;

Vidos nin tie luno kaj steloj,

Sole nur homoj ne vidos.

Aŭdi misteran tilian fabelon

Estos do nia destino,

Kaj najtingalo trilados afable,

Estos por mi vi — reĝino.

Belaj momentoj por ni sub tegmento

De sombraj kronoj tiliaj,

Frapos korkordojn ni per amoro,

Homoj enviu aliaj.

Venu, knabino, venu, amata,

Venu al mi en ĝardenon;

Suno subiris, kaj ombro kompilis

Densan nebulan kurtenon.

1911—1912

Elbelarusigis Adam Paŭlukavec.

Sed la kukolet´ kukuis

Kiam venis monden Janko,

Kiam lia ploro tujis,

Ĉe lulil´ patrino kantis

Kaj la kukolet´ kukuis:

— Ku-ku, ku-ku, tempo flugu!

Dormu, kara! Ku-ku, ku-ku!

Kiam kreskis iom Janko,

Paŝtis brutojn kaj enuis.

Li per ŝalmo ludis-blovis

Kaj la kukolet´ kukuis:

— Ku-ku, ku-ku tempo flugu!

Paŝtu! Paŝtu! Ku-ku, ku-ku!

Kiam iĝis granda Janko,

Sur la kamp´ semado bruis.

Kantis Janko pri Fmizero

Kaj la kukolet´ kukuis:

— Ku-ku, ku-ku, tempo flugu!

Semu! Semu! Ku-ku, ku-ku!

Kiam ajn semadus Janko,

Li sufiĉon ne ekĝuis.

Janko semis, ne rikoltis,

Kaj la kukolet´ kukuis:

— Ku-ku, ku-ku, tempo flugu!

Vi rikoltos! Ku-ku, ku-ku!

Kiam maljuniĝis Janko,

Forton la mizer detruis.

Al nepar´ fabelojn diris

Kaj la kukolet´ kukuis:

Ku-ku, ku-ku, tempo flugu!

Venis fino! Ku-ku, ku-ku!

Kiam fine mortis Janko,

Plendoj kaj lamentoj fluis:

— Kial mortis vi, povrulo?!.

Kaj la kukolet´ kukuis:

— Ku-ku, ku-ku, tempo flugu!

Dormu, kara! Ku-ku, ku-ku!

1921

Tradukis Benciono Berin.

JAKUBO KOLAS

(1882—1956)

Ne malĝoju!

Ne malĝoju, ke de l ´suno

Maloftiĝas la aper´,

Ke la ombro de aŭtuno

Sombre kuŝas sur la ter´.

Ne malĝoju, ke tutfermis

Neĝo l ´teron antaŭ vi.

Nigra nokto ne eternos,

Ne pereos la patri´.

Kredu, frat´, la neĝ´ degelos,

De l ´printemp´ aŭdiĝos kant´.

Milde l ´sun denove helos

Kaj ekfloros nia land´.

Ne malĝoju, ke evitas

Ĉiam nin la bela sort´,

Ke konstante nin insidas

La mizer´ ĉe nia pord´.

Ne malĝoju, ke radiojn

Sunajn kaŝis la malhel´,

Ke dum nokt´ la incendioj

Ĵetas fajron al ĉiel´.

La malbono nin premanta

Kiel fumo flugos for,

Kaj revivos nia lando

Sub la brilo de aŭror´.

1907

Tradukis Benciono Berin.

Al laboro!

Gefratoj! Vasta larĝa vojo

Kaj patroland´ atendas nin —

Rikolto venis, agu ĝoje,—

Scienco forte logu vin!

Tra tuta land´ vi portu kleron,

Tra land´ dormanta en malhel´.

Kaj revekiĝu nia tero,

Popolon veku scijuvel´.

Plu ne ĉagrenu nin kverelo!

Nek bienul´, nek cara vip´,

Sed ordon faru sub ĉielo

Popolo mem laŭ pova tip´.

1917

Tradukis Adam Paŭlukavec.

PAŬLUKO TRUS

Deka fundamento

(fragmento)

Falas neĝeretoj —

Diamantaj pilkoj,

Falas blankdlankegaj

Kvazaŭ en miraĵ´…

Kombis la ĉerizoj

Harplektaĵon silkan, —

Falis desur ili

Bela neĝplektaĵ´…

Ie malproksime

Ĉesis sonorado.

Neĝfloketoj dancas,

Ne videblas lun´…

Ŝajnas, ke denove

Hejmen gvidas pado —

Karan parencaron

Mi vizitas nun.

La vespero vintra

Tra brodaĵ´ rigardas,

Kvazaŭ en la sonĝo

Belas la lumet´.

En animo mia

La floreco ardas,

En neĝera danco

Brilas la ridet´.

Jam denove vintro

Blankan neĝkovrilon

Disetendis vaste

Super la kampar´,

Per silento ĝojo

Venas en animon,

Kaj forflugas foren

Tristo kaj amar´…

Semas neĝeretoj

Sonĝan tenerecon,

Falas blankblankegaj

Kvazaŭ en miraĵ,

Floras sur ĉerizoj

Neĝa soleneco,

En vespera sonĝo

Dronas la vilaĝ´.

Volas mi rakonti

Al mi mem fabelojn,

Aŭdi melodion

Per senvorta kant´.

Ombroj en la ĉambro

Kiel noktaj veloj…

Venas en la sonĝo

Kara patroland´.

Tradukis Grigorij Gercikov.

PJATRUSJO BROVKA

(1905—1980)

Ĵuro de l´koro

Dankos eterne sekalan mi panon,

Akvon puregan kaj fonton malgrandan,

Verdan arbaron,

Ĉiel´-diafanon

Kaj rivereton en kampo fluantan;

Bruon de urbaj kvartaloj kaj placoj,

Kie hardiĝis mi daŭre kaj miris,

Stratojn, per suno teksitajn,

Senlacajn,

Kie mi bonajn amikojn akiris;

Homojn sincerajn kun kor´ malavara,

Pretajn oferi sin por la Patrio,

Landon amatan

Sur ter´ nia kara —

Ame ni nomas ĝin Belorusio!

Tradukis Klara Rabinoviĉ.

Traflugis jen tagoj, foriris,

Ne eblas al ili reven´.

Al ŝanĝoj ne devas ni miri,

Vi ĉion komprenas vi mem.

Kaj ŝajnas — la sama ĉielo,

Sed sentas malsamon la kor´.

Ne pensas mi plu pri la steloj,

Pri via nur am´ kaj favor´.

Forĵetu promesojn vi plene,

De mia bezon´ estas norm´:

Nur vorto afabla matene,

Afabla nur vorto por dorm´.

Tradukis Adam Paŭlukavec.

Vi kiam estas tre malĝoja…

Vi kiam estas tre malĝoja,

ne pensu tro pli malesper´.

Rigardu, kia estas gaja

malgranda en montar´ river´,—

Malfermis ĝi riĉecon sian,

belecon tutan ĝis la fund´,

Kaj vi aŭskultu, nur aŭskultu

sonoron ĝian el profund´!

Vi kiam estas tre malĝoja,

el kap´ sopiron ĵetu for,

Rigardu en herbejon vastan,

al verda herb´ kaj bela flor´,

Kaj kiel belas tiuj floroj,

malsama estas ĉiu flor´,

Kaj kiel ĉiu bonodoras,—

ekflamas sentoj en la kor´!

Vi kiam estas tre malĝoja,

forgesu pri malgaja larm´,

Kaj nur rigardu al betuloj,

rigardu, kia estas ĉarm´—

En mondon ja navigas ili,

similas branĉo al remil´,

Folio ĉiu

kvazaŭ kantas al vivo gloron en trankvil´!

Tradukis Adam Paŭlukavec.

ARKADZJO KULJAŜOŬ (1914—1978)

Betulon plantis mi kun ĝoja sento,

Ke ĝi post jaroj kvardek-kvardek kvin

Plenkreskos ne ĉe iu voja fin´,

Sed ĉe la sojlo de l ´estont´-jarcento.

Sub ĝia branĉ´ junulo en juli´,

Irante trafikvoje el la foroj,

Atendos ĝis varmegaj ĉesos horoj,

Alportos akvon por motoro li.

Kaj konos li nek mian tombkameron,

Nek mian vivon kiel civitan´,

Sed pensos danke pri l´fervora man´,

Fosinta zorge la printempan teron,

Plantinta arbon ne por mok´ de l´vent´,

Ne por si mem; transportis por homaro

Ĝi l ´arbon ne al kampo el arbaro,

Sed el jarcent´ al nova do jarcent´.

Tradukis Klara Rabinoviĉ.

MAKSIMO TANK (naskiĝis: 1912)

Eksciu do

Elkreskis sur tombomontet´ alta pin´,

Eksciu do;

Radikojn ĝi plektas en tomba la min´,

Eksciu do;

La astrojn ĝi tuŝas per sia kulmin´,

Eksciu do;

Sonoras kun vent´ ĝi mallaŭte sen fin´,

Eksciu do:

Patrin´,

Kie dormas la filo sub mont´;

Vent´,

Kie ludi per arĉ´ kaj per ond´;

Stel´,

Kie pluve defali en mond´;

Birdo migranta —

La hejmon ĉe l´font´.

Tradukis Klara Rabinoviĉ.

Tosto por amikeco

Se kune ĉiuj ni eklevos

La blankajn, flavajn, nigrajn manojn,

Ni povos ĝis plej foraj altoj

Eĉ movi nian sunon flaman.

Se ni kunplektos ĉiujn polmojn

De l ´nigraj, blankaj, flavaj manoj,

Ni zonos per vivanta krono

Planedon nian, la malsanan.

Se ĉiuj ni mallevos pugnojn

De l ´flavaj, nigraj, blankaj manoj,

Tuj renversiĝos la katenoj

Kaj mondon skuos uragano.

Do levu ni l´kalikojn plenajn

Da vinoj ŝaŭmaj, diafanaj

Por la eterna amikeco

De l ´blankaj, flavaj, nigraj manoj.

Tradukis Benciono Berin.

ULADZIMIRO DUBOŬKA

(1900—1976)

Multaj ĉagrenoj en kor´ mia nestis,

En mia kor´ nur la morto ne estis.

Se ĝi alvenos en iu momento,

Estos ĝi tute por mi ne turmento,

Se dum disiĝa minuto severa

Serĉos min via rigardo tenera.

Mi ne bedaŭros eĉ korpon, animon,

Kiam nur sentos mi vian proksimon.

Se en alian mi mondon foriros,

Kaj vi du vortojn: «Mi amas» nur diros,

Tuj do revenos al mi miaj fortoj,

Ĉerk´ renversiĝos de tiuj ĉi vortoj.

Ili plenŝutos la tombon rigore,

Kiun fosistoj preparis fervore.

Jenan parolon atestu la suno,

Ankaŭ la steloj serenaj kaj luno:

Nek paradizon por mi, nek inferon,

Se mi neglektos ĉi-vortojn kaj veron!

Diru al mi nur: «Mi amas sincere!»,

Vivos, ekzistos mi tiam eterne.

Tradukis Klara Rabinoviĉ.

MIKOLA ĤVEDAROVIĈ (1904—1981)

Korsaluton al vi, Balta maro!

Vian akvon lazuran mi gloras,

Kie frua ĉielo aŭroras

Kaj rebrilas la Lun´ kaj stelaro.

Korsaluton al vi, Balta maro!

Sur la bordon obstina ondaro

Sen ripozo alkuras, forkuras,

Ĝin frapadas kolere, murmuras

Kaj ŝaŭmiĝas renkonte kun baro.

Korsaluton al vi, Balta maro!

Balancetis vi noktan lulilon

Kaj kolektis arĝentan lunbrilon.

Kvietiĝu, akceptu konsilon,

Estu bona proksima najbaro.

Korsaluton al vi, Balta maro!

Nova tago okulojn blindigas

Kaj mallumon de l´nokto forigas.

Nur ĉe l ´bordo konkuras, intrigas

Atakanta senlaca ondaro.

Korsaluton al vi, Balta maro!

Korsaluton al vi, Balta maro,

Mi alportis el voj´ malproksima.

Mi pri la maltrankvilo senlima

Tuj forgesas ĉe via akvaro.

Korsaluton al vi, Balta maro!

Tradukis Petro Ĉeliaŭskas.

AdamO RUSAK´

(1904—1987)

Arbara kanto

Ho, betuloj kaj pinoj —

Partizanaj fratinoj,

Ho vi, juna kaj brua arbar´!

Nur ekaŭdos mi klaran

Vian kanton arbaran,

Tuj obsedos min sent´ sen kompar´.

En memoro brulegoj,

Malamikaj la gregoj

Kaj malvarma blovado de l´vent´,

Kaj pluvkot´, kaj sopiroj,

Kaj dum nokt´ militiroj,

Lignofajr´ en arbara silent´.

Mia lando fiera,

Estas vi nun libera.

Mi iradis pro vi al batal´

Por neniam, neniam

Sub la jugon nazian

Trafu vi dum severa fatal´.

Pasis jaroj malbonaj,

Finis tondri kanonoj,

Bruas sole arbaro en for´.

Ho, betuloj kaj pinoj,

Partizanaj fratinoj,

Restos ĉiam en mia memor´.

El la belarusa: Adam Paŭlukavec.

SERGEO NOVIK-PJAJUN

(nask. 1906)

Kanto de junaj geesperantistoj

Ekzistas multaj lingvoj en ĉi-mondo,

Nin logas sola, ŝajne bela kant´.

Ĝi ligas nin, mistera kvazaŭ ponto

Kun amikar´ en ajna fora land´.

Kun ĝi ni vagos tra la tuta tero,

Parolos ĉie ni sen miskompren´.

En ĝi sendota ajnen la letero

Legota estos sen plej eta pen´.

Ĉar Esperanto, la simbol´ de paco,

Al la gepatra lingvo estas frat´,

Per ĝi batalas ĉiam ni sen laco

Por mondo sen militoj kaj invad´.

Infanaj koroj — junaj, sed persistaj.

Devizo nia: «Pac´ kaj amikec´!»

Kaj pacafer´ por geesperantistoj

Honora estas porĉiama dec´.

El la rusa: Adam Paŭlukavec.

Ĉiuj homoj estas niaj fratoj

Kiam estis mi malgranda knabo,

Meditis ofte mi, ke ĉiuj homoj

Feliĉe povas vivi, kiel fratoj,

Trankvile loĝi do en siaj domoj,

Ke la milito estas ne necesa,

Nek larmoj de infanoj kaj patrinoj,

Ke ĉiuj volas vivi kaj amiki,

Labori en la kampoj kaj uzinoj.

La tempo pasis. En la tuta mondo

Leviĝis multe jam da batalantoj

Por forĝi la feliĉon al popoloj

En vivo paca dank´ al Esperanto.

Nenia forto rompos niajn vicojn,

Ĉar ni batalas ĉiam por sukceso

De la ideo sankta de frateco,

De libereco, paco kaj progreso.

Steloj

Dediĉita al miaj gepatroj

Tagoj venas, tagoj pasas en angor´,

Kvazaŭ ondoj de riveroj fluas for.

Trian jaron mi suferas en ekzil´,

Kaj turmentas mian koron maltrankvil´.

Malproksimas tre gepatra la kaban´,

Kaj ne premos mian manon frata man´,

Trankviligos min nenies bona vort´,

Sen patrujo sola esti — mia sort´.

La steletoj jen flagretas en ĉiel´,

Kvazaŭ nokte min rigardas ĉiu stel´…

Por vi estas, etaj steloj, la demand´:

Kio estas en patria mia land´?

Ĉu jam dormas mia patro kaj patrin´?

Ĉu rigardas ankaŭ steloj lin kaj ŝin?..

Eble pensas ili nun pri sia fil´,

Kion faras mi ĉi tie, en ekzil´? —

Se ne dormas la gepatroj en la lit´,

Se rigardas vin, steletoj, kun medit´,

Vi alportu, vi transdonu ĝis sunbril´,

Steloj karaj, la saluton de la fil´.

Por ke ili ne plu ploru en sopir´,

Ke mi estas en ekzilo la martir´.

Venos, venos por ni ankaŭ bela hor´,

Mi revenos hejmen gaja, en humor´.

Ni ekvivos, venos nova la esper´,

Belarusan himnon kantos en liber´,

Kaj kun kanto belarusa sen amar´

Ni plugados kaj semados en kampar´.

Nokte stelojn ni rigardos en ĉiel´,

Kiel nun, aperos ili stel´ post stel´…

Vi alportu al gepatroj ĝis sunbril´,

Steloj karaj, la saluton de la fil´.

El la belarusa

ALESJO ZVONAK

(naskiĝis 1907)

Respondo

Ĉu celas rusoj al milit´?

E. Jevtuŝenko.

Ĉu celas Sovetio al milit´? —

Demandu vi unue belarusojn.

Ĥatynj´ al vi respondos sen hezit´

Kaj frataj tomboj — la militakuzoj.

Al vi respondos filoj de la land´,

En kiu — ve! — pereis ĉiu kvara.

Al vi respondos ajna nia rand´

Per tombmontet´ kun rememor´ amara.

Sed diros mi: vivadu en prosper´

Vi, junaĝuloj, sen militproblemoj,

Kaj ĉiam ĉie floru krizantemoj,

Kaj kantu najtingalo kaj paser´…

Ne por militaj, sed por pacaj temoj

Aperas la poetoj sur la ter´!

El la belarusa lingvo tradukis Adam Paŭlukavec

MAKSIM´ LUĴANIN

Malhela plezuro

Ĉu longe ĉi tio ja daŭris?

Minuton,

Eble dum jaro, pli eble… Nur

Al mi, knabino, se diri tuton,

Restis dolor´ kaj malhela plezur´.

Plezur´ — hodiaŭ kun vi renkonto,

Fremda vin ĉiam senti — dolor´…

Sed dum primaver´ egale respondos

Per kant´ najtingala la stulta kor´.

Elbelarusigis Adam Paŭlukavec

ALEKSEJO ZARYCKI

La hungaro

Senĉese iris soldataro

Kaj restis ie jam landlim´.

Renkontis ĉe vilaĝ ´hungara

La kamparanoj ĝoje nin.

Samkiel en Belarusio

Portata estis sal´ kaj pan´.

Kun salutvort´ al ni sin turnis

Hungara unu kamparan´.

Koloron perdis la ĉemizo

De l ´laborema vilaĝan´.

Verŝajne estis akirebla

Tre malfacile lia pan´.

Sincere sonis liaj vortoj,

Li nin rigardis kvazaŭ frat´.

Hungaran lingvon — jen la sorto —

Nek unu sciis eĉ soldat´.

Sed kiel li deziris tiam,

Ke nepre ni komprenu lin!..

Li paroladon ĉesis sian,

Silente nur rigardis nin.

Li pensis eble, kion fari?

La kapon levis al la sun´.

Kaj trovis li la vorton karan,

Li diris: «Lenin».

Tenis nun

Li sur la koro sian manon…

Kaj ni komprenis la hungaron.

El la belarusa: Adam Paŭlukavec.

La plej bela lingvo

Versaĵojn de Heine legadis mi kaj

Revulo juna

Estante,

Mi vidis la rokon kun in´ Lorelei

Ĉe Rejno-river´ situanta.

Kaj kvazaŭ dum sonĝo sonoris la kant´

De la junulin´ en ĉielo.

La lingvo germana al juna aŭdant´

Sonora tre ŝajnis kaj bela…

Sed kie ĝi estas, volum´ de poet´,

Legita kun granda plezuro?

Vundita nun, mi

Kuŝas ĉe arbustet´

Kaj tankoj jen preterveturas.

La tankojn postsekvas en kamp´ soldatar´,

Pereas labor´ kamparana,

Fremdlandaj vestaĵoj, sen ajna erar´

Mi aŭdas la lingvon germanan.

Mi raŭkon, koleron nun aŭdas en ĝi,

Ĝi tiel malbele sonoras,

Ke fermus prefere l ´orelojn tuj mi,

Senmovas nur man´ pro doloro.

Ne estis delonge jam tio, amik´,

Per sonĝ´ rememor´ ofte skuas…

Fenestron, malfermas fenestron jen mi,

Rigardas al mar´ mi, ĝi bruas.

Situas apude germana urbet´.

Urbodomo, preĝejo malnova.

La fumo de ŝipo en mara kviet´

Kaj mevon post ĝi mi tuj trovas.

Ni gaste

Alvenis al tiu ĉi land´

Pro bona amika impeto.

Ĉu volas vi kanti, mastrino?

Pri kant´

Ĉe mi estos unu nur peto —

La kanton germanan vi kantu, virin´,

Nun pri Lorelei, jam konatan.

Verŝajne kunkantos laŭeble mi vin

Kun sento amika kaj frata.

La kanton malnovan komencis jen mi

Kaj ŝajne orbrilas la vortoj.

Komprenis mi: estas parol´ de amik´

La lingvo plej bela kaj forta.

Tradukis Adam Paŭlukavec.

ANATOLO ASTREJKA

(1911—1978)

Hejmen revenis la patro

Ne povas ekdormi en lito

Knab´ spite malfrua la hor´

Post patra reven´ el milito,

Post patra reveno el for´.

La panjo klopodas ĉe l ´forno

Por manĝu li kun apetit´.

La domo ne plu estos morna

Post patra reven´ el milit´.

Eniras la bonaj konatoj,

Sidiĝas ĉe l ´mur´ laŭ invit´,

Parolas kun brava soldato

Post lia reven´ el milit´.

Sur patra la brusto orbrilas

Medaloj kaj ankaŭ orden´.

Ebrias najbaroj, babilas

Ĉetable post patra reven´.

Ne povas ekdormi en lito

Knab´, spite malfrua la hor,

Post patra reven´ el milito,

Post patra reveno el for´.

Elbelarusigis Adam Paŭlukavec.

PIMEN PANĈANKA

Kelkaj kalkuloj

Prikalkulu, kiom da metalo

Rompis la milita uragan´:

Pensas mi, sufiĉus tiu ŝtalo

Por mil pontoj eĉ tra ocean´.

Kia kvant´ da pano sen kompato

Estis cindrigita sur la ter´, —

Kiom milionoj pro malsato

Preĝe levas manojn en mizer´.

Se mensogaj libroj, kvazaŭ ondo,

Ne verŝiĝus super ter´ sen fin´,—

Jam posedus ĉiu en la mondo

La alfabetumon, kredu min.

Ne la domoj, sed malliberejoj

Konsreatas ie sur planed´.

Por fiuloj mem en tiuj ejoj

Tute ja sufiĉus angulet´.

Se samtempe homoj al militoj

Unuvoĉe povus diri «ne!» —

Nun amasoj de enterigitoj

Estus ja savitaj de pere´.

Kaj se dume restas nepruvita

Da fiuloj sangavida ar´ —

Venos pun´ por bando parazita,

Priŝtelinta homojn dum miljar´.

Tradukis Petro Ĉeliaŭskas.

ALESJO BAĈYLA

(1918—1983)

Patrujo amata fiere

Patrujo, amata fiere,

Feliĉe vi vivu en glor´:

Mi ĵuras al vi nun sincere

Pri amo fidela en kor´.

En kampoj, en grandaj uzinoj,

En ajna angul´ de la land´ —

Konstante laboras obstine

Soveta popolo kun kant´.

Mi vidas — disfloras la tero

Kaj flugas la kanto laŭ rond´:

Gepatran nur landon preferos

Mi ĉiam en vasta la mond´.

Ni volas nenies terenojn,

Nur sola ĉe ni la dezir´:

Renkonti en paco matenojn,—

Jen estas plej grava sopir´.

Kaj havi ni volas sincere

Amikojn kaj amon en kor´.

Patrujo, amata fiere!

Prosperu kaj vivu en glor´!

El la belarusa lingvo tradukis Adam Paŭlukavec.

MIKOLA AŬRAMĈYK

(nask. en 1920)

Apud la tombo de Maksimo Bahdanoviĉ

Vi ne trovis por vi

Savon en la montar´

Apud tera ĉe mar´ paradizo…

Al ŝatata masiv´

De la pina arbar´

La sopiro turmentis vin kriza.

Lacigita sen norm´

Sub la suda ĉiel´,

Vi ekkuŝis ĉi tie por ĉiam,

Por eterna la dorm´

Dum printempa la bel´

Sub de l ´birdoj kantad´ melodia.

Sonĝojn vidu, poet´,

Pri partio sen ĉes´

Kaj dormetu ĉi tie trankvila,

Sonas via sonet´, —

Foliar´ de cipres´

Ĉiutage ĝin kantas ĝentile.

De la vivo klopod´

Estis via destin´,

Via ankaŭ espero kaj nomo,

Por poet´— patriot´

Ĝis la monda eĉ fin´

Havu ĉiam la saman renomon.

Tradukis Adam Paŭlukavec.

PETRO PRYĤODZKA

(nask. en 1920)

De vi ne venas la leter´

Mi antaŭ longe ĉe salikoj

Restigis vin. Blankiĝis ter´.

Leterojn legas jam amikoj —

De vi ne venas la leter´.

Ĉu mi ne konis vin, ĉu vian

Mi rompis revon sen esper´?

Ja ŝajnis: min vi amis tiam,

Sed ne alvenas la leter´.

Mi malkvietas, mi sopiras

Kaj ne kaŝeblas la sufer´.

«Ne tristu vi!» — amikoj diras,

Sed ne alvenas la leter´.

Ho, kion skribi, se mi scius,

Ke vi eksentu per paper´

Amforton de l ´soldat´, al kiu

Neniam venas la leter´…

Tradukis Petro Ĉeliaŭskas.

RYHORO BARADULIN

(nask. en 1935)

Vana klopodo

Mi pensas ĉiam nur

Ne pensi plu pri vi.

Sed tamen sen plezur´

Min kaptas la aviz´:

Mi pensas ĉiam nur

Ne pensi plu pri vi.

Jen tasko por futur´,

Ke gardu ĵuron mi,

Mi pensas ĉiam nur

Ne pensi plu pri vi.

Tradukis Adam Paŭlukavec.

KANTOJ

Kanto de belarusaj geesperantistoj

Vortoj de A. Paŭlukavec

Muziko de A. Gurov

Ni, belarusaj esperantistoj,

Kun amikar´ el vasta la mond´

Por pac´ batalas, estas forĝistoj

De mondestonto kaj nia sort´.

Ni korespondas kun konsidero:

En eksterlando ĉiu amik´

Pri nia vivo sciu la veron,

Pri nia lando kaj respublik´.

Gaste se venos eksterlandanoj,

Ĉiun renkontos ni kun estim´,

Ĉies amike premos ni manon

Laŭ belarusa nia kutim´.

En frata rondo kantos ni kune,

En Esperanto sonos la kant´,

Certe ni dancos ankaŭ komune —

Ni amikiĝis per Esperant´.

Kaj dum ni vivos sub la ĉielo,

Dum hor´ feliĉa kaj dum mizer´,

Al Esperant´ ni restos fidelaj,

Pri venko ĝia restos esper´.

Refreno: Sur niaj brustoj verdan la stelon

Ni ĉiam portos kun sent´ de fier´.

Nin unuigas nobla la celo —

La amikec de popoloj sur ter´.

Kanto kontraŭ la militfatalo

Vortoj de A. Paŭlukavec

Muziko de A. Gurov

Homoj el la vasta mondo,

Ni ja estas samteranoj,

Ĉu preparos ni la morton

Por ni mem per propraj manoj?

Nin disigas lingvaj baroj,

Nin disigas ŝtataj limoj,

Ĉu pro malamikaj faroj

Restos ni militviktimoj?

Refreno: Esperanto estas bona rimedo,

Estas vere taŭga rimed´

Por ni komprenu unu alian

Sur nia ne tiom granda planed´.

Aŭ hodiaŭ aŭ neniam —

Estas sola la elekto.

Ĉu pereos ni por ĉiam

Pro plej stulta la neglekto?

Sonu laŭte voĉo nia

En komuna pacbatalo

Por kunvivo harmonia

Kontraŭ la militfatalo.

Refreno: Esperanto estas bona rimedo…

Salutkanto

Vortoj de A. Paŭlukavec

Muziko de A. Oreĥov

Saluton, karaj geamikoj!

Ni bonvenigas kore vin

En nia verda respubliko

Kun frata amo kaj estim´.

Eksonu nia kant´ komuna

Kaj regu inter ni sincer´!

Pleniĝu niaj koroj junaj

Per amikeco kaj esper´.

Ĉar estas ni esperantistoj,

Ni devas zorgi pri la pac´.

En lukto estu ni persistaj:

Por pac´ batalu ni sen lac´!

Pri l ´sorto de l ´planedo Tero

Ni respondecas, amikar´.

Ne gravas tute la cetero,

Se temas pri la nobla far´.

Briladu ĉiam verda stelo,

Kaj sonu Esperanta kant´.

Serena estu la ĉielo

En ajna land´, en ĉiu land´.