22.1. Kajі, а, ды: Nikolao kaj Viktoro lernas en la sama instituto. — Мікола і Віктар вучацца ў адным інстытуце. Nikolao volas esti instruisto kaj mi volas esti interpretisto. — Школа хоча быць настаўнікам, а яперакладчыкам. Saŭĉjo kaj Griĉjo faris la blovtubon. — Саўка ды Грышка ладзілі дуду.

22.2.Sedале, а, ды: Mi petis vin veni al mi, sed vi ne venis. — Я прасіў цябе прыйсці да мяне, але ты не прыйшоў. Via patro petis cin fari tion, sed vi faris nenion. — Твой бацька прасіў цябе зрабіць гэта, а ты нічога не зрабіў. Ni volis viziti vin, sed mi ne havis liberan tempon.Я хацеў наведаць цябе, ды не меў вольнага часу.

22.3. Aŭ — ці, або, альбо: Ni iros promeni aŭ ni restos hejme? — Мы пойдзем прагуляцца ці застанемся дома? Mi venos al vi sabate aŭ dimanĉe. — Я прыйду да цябе ў суботу ці (або) у нядзелю. Mi havas neniom da libera tempo, tiun ĉi laboron faru Nikolao aŭ Viktoro. — У мяне зусім няма вольнага часу, таму гэту работу хай зробяць Мікола ці (або) Віктар.

22.4. Se — калі, калі б, каб: Se vi volas, ni povas viziti Viĉjon. — Калі хочаш, мы можам зайсці да Віці. Mi volonte tralegus tiun ĉi libron, se vi ĝin al mi pruntedonus. — Я б ахвотна прачытаў гэтую кнігу, каб (калі б) ты мне яе пазычыў.

22.5. Ĉar — бо, таму што: Mi ne aĉetas ĉi tiun libron, ĉar mi ĝin simple ne bezonas. — Я не купляю гэтую кнігу, бо (таму што) яна мне проста не патрэбна.

22.6. Ja — ж, жа: Konduku nin, vi ja konas la vojon. — Вядзі нас, ты ж ведаеш дарогу. Nikolao konduku vin, li ja pli bone konas la vojon. — Хай Мікола вас вядзе, ён жа лепей знае дарогу.

22.7. Kvankam — хоць, хаця: Mi aĉetis ĉi tiun libron, kvankam mi ne tre bezonas ĝin. — Я купіў гэтую кнігу, хоць яна мне і не вельмі патрэбна.

22.8. Tamen — аднак: Kvankam mi kompatas al vi, tamen mi povas al vi helpi per nenio. — Хоць я і спачуваю табе, аднак нічым дапамагчы табе не магу.

22.9. Kvazaŭ — быццам, як быццам, нібы, нібыта: Vi rakontas tiel, kvazaŭ vi mem tie estus. — Ты расказваеш так, быццам (нібы) сам там быў.

22.10. Do — дык жа, дык вось, такім чынам: Do vi komencu! — Дык пачынай! Venu do! — Дык прыйдзі ж! Kion do vi volus legi? — Дык што б ты хацеў пачытаць?

22.11. Ankaŭ — таксама: Mi ankaŭ, dezirus aĉeti ĉi tiun libron, sed mi ne havas monon. — Я таксама хацеў бы купіць гэтую кніжку, але ў мяне няма грошай.

22.12. Nek… nek… — ні… ні…: Mi aĉetis nek viandon, nek buteron. — Я не купіў ні мяса, ні масла.

Заўвага: У эсперанта дапускаецца толькі ўжыванне аднаго адмоўнага слова (гл. Правіла 11.7).

22.13. Aŭ… aŭ… — ці… ці…, або… або…: Aŭ via patro aŭ via patrino nepre venu en la lernejon! — Ці бацька, ці маці хай абавязкова прыйдзе ў школу! (Або бацька, або маці хай абавязкова прыйдзе ў школу!)

22.14. Ĉu… ĉu… — ці… ці…: Ĉu via patro, ĉu via patrino nepre venu en la lernejon! — Ці бацька, ці маці хай абавязкова прыйдзе ў школу!